تابناک، حافظ منافع پایه گذار سپاه پاسداران

✶ این مقاله به زبان English هم در دسترس است.

تابناک از پربیننده‌ترین وبگاه‌های خبری ایران است که از ارائه‌ی «تحلیل و تفسیر بی‌طرفانه‌ی مسایل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، و فرهنگی» به خود می‌بالد. اما بررسی ساختار سازمانی تابناک نشان می‌دهد که این پایگاه خبریِ برخوردار از رانت‌های حکومتی، در جهت پیشبرد منافع شخصی محسن رضایی، از پایه گذاران سپاه پاسداران و صاحب موسسه‌ی تابناک، فعالیت می‌کند.

هیئت مدیره‌ی موسسه‌ی تابناک متشکل از شش نفر از دوستان و خویشاوندان رضایی است. اکثر این افراد در مجلس و مجمع تشخیص مصلحت نظام هم سمت دارند.

رابطه‌ی مدیران تابناک با محسن رضایی

سید محمد مهدی احمدی، که عضو سابق هیئت مدیره‌ی موسسه‌ی تابناک است، هم با رضایی و هم با محمدباقر قالیباف از نسبت خانوادگی سببی دارد. تحقیقات ما نشان می‌دهد که احمدی با استفاده از نسبت خود با خانواده‌های رضایی و قالیباف سمت‌های متعددی در بانک شهر، نهاد مالی که بیش از ۵۰۰ میلیون دلار سرمایه دارد، به دست آورده است.

زمانی که قالیباف در سال ۱۳۹۶ از شهرداری تهران استعفا داد، احمدی هم از هیئت مدیره‌ی بانک شهر عزل شد ولی با توجه به چند توئیت از روزنامه‌نگاران ایرانی به نظر می‌رسد که پس از مدتی لابی‌گری شدید، احمدی به هیئت مدیره‌ی بانک شهر بازگشت. در آن زمان تابناک با انتشار مقاله‌ای تیم جدید شهرداری تهران را به خاطر تلاش برای برکناری احمدی از بانک شهر به استفاده از «تاکتیک‌های مافیایی» متهم کرد.

خبرنگاری زرد

علی‌رغم محبوبیت زیاد تابناک، این پایگاه خبری اعتبار خبرگزاری‌های دولتی مانند فارس و تسنیم را ندارد.

یک خبرنگار اقتصادی ایرانی به شرط ناشناس ماندن به دابل تینک گفت: «تابناک پربازدیدترین وبگاه ایرانی است، اما این بدان معنی نیست که اعتباری در حوزه‌ی سیاست و حتی روزنامه‌نگاری دارد. خبرنگاری زرد تابناک یکی از دلایل پربیننده بودن آن است.» علی‌رغم این کاستی‌ها، تابناک از منابع مالی دولتی که توسط وزارت فرهنگ تخصیص داده‌ می‌شود برخوردار است.  این خبرنگار افزود: «سیاستمداران وقتی که به بودجه‌ی دولتی دسترسی داشته باشند، تمایلی به استفاده از پول شخصی خود ندارند. با پول کارمندانشان را نگه می‌دارند چون در غیر این صورت کسی برایشان کار نخواهد کرد. اینها روزنامه‌نگاران طراز اول ندارند چون این دست از خبرنگاران ترجیح می‌دهند در محیط‌های آزادتر و حرفه‌ای‌تر فعالیت کنند. و صد در صد هم سمت‌های مهم را بین دوستان و اقوام خود تقسیم می‌کنند.»

شبکه‌ی کامل محسن رضایی

تابناک در دست کیست؟

• علی، تنها پسر در قید حیات محسن رضایی، رئیس هیئت مدیره‌ی موسسه‌ی تابناک است.
• روح‌الله رئیسی نافچی، داماد بزرگ محسن رضایی، حقوقدان و بازپرس دادسرا است. او از سال ۱۳۹۲ نایب رئیس موسسه‌ی تابناک بوده است.
• سید محمد مهدی احمدی، که با خانواده‌های قالیباف و رضایی نسبت دارد، عضو هیئت مدیره‌ی بانک شهر و شرکت‌های تابعه‌ی آن است و در هیئت مدیره‌ی موسسه‌ی تابناک هم حضور دارد. او همچنین سمت معاونت اجرایی مجمع تشخیص مصلحت را بر عهده داشته است.
• دختر رضایی، مهدیه رضایی میرقائد یکی از شرکای موسسه‌ی تابناک است. او به همراه برادرش عضو هیئت مدیره‌ی بنیاد جهانی بقیة الله است.
• سید مرتضی علوی در مجمع تشخیص مصلحت سمت‌هایی چون مشاور رسانه‌ای، مدیر کل ارتباطات، و کارشناس روابط عمومی را بر عهده داشته‌ است. پس از ترک مجمع تشخیص مصلحت نظام در سال ۱۳۹۵ علوی به سمت مشاور مدیر عامل و ناظر حوزه‌ی روابط عمومی و تبلیغات در شرکت بیمه‌ی «ما» که متعلق به بانک ملت است منصوب شد. علوی مدیر عامل موسسه‌ی تابناک است. او همچنین رئیس هیئت مدیره‌ی شرکت صنایع آهن و فولاد مندیر است. تا قبل از سال ۱۳۹۵ که شرکت صنایع آهن و فولاد مندیر با یک شرکت ایتالیایی به نام تنووا قرارداد یک میلیارد یورویی امضا کرد، هیچ نشانی از این شرکت وجود ندارد.
• پدر سید مرتضی علوی، سید محمود علوی، وزیر اطلاعات حسن روحانی در دولت‌های یازدهم و دوازدهم بوده و هست. او در مجلس اول، دوم، چهارم، و پنجم نماینده بود. در حال حاضر عضو مجلس خبرگان و رئیس شورای عالی جبهه‌ی ایستادگی ایران اسلامی است.
• نام کرم رضا پیریایی در میان شرکای موسسه‌ی تابناک به چشم می‌خورد. مانند بسیاری از افراد در شبکه‌ی محسن رضایی، پیریایی چندین سمت را در مجمع تشخیص مصلحت بر عهده داشته‌‌ است. او در سال ۱۳۹۳ به سمت مشاور و دبیر شورای اطلاع رسانی مجمع تشخیص مصلحت منصوب شد. همچنین در سال ۱۳۹۵ به عنوان رئیس مشاوران مجمع تشخیص مصلحت و رئیس میز نخبگان استان لرستان در مجمع تشخیص مصلحت منصوب شد. علاوه بر این، پیریایی شهردار استان‌های همدان و قم بود و در استان‌های ایلام و کردستان سمت ریاست صدا و سیما را بر عهده داشت. در انتخابات مجلس ۱۳۹۹ نامزد شد ولی در کسب آرا ناکام ماند. پیریایی در مجمع استانداران کشور سمت‌های عضو هیئت مدیره، بازرس اصلی، و خزانه‌دار را بر عهده داشته است.

✶ این مقاله به زبان English هم در دسترس است.