✶ این مقاله به زبان English هم در دسترس است.
نهادهای مالیای که پشت یکی از اسرارآمیزترین شبکههای اقتصادی ایران هستند
مرگ قاسم سلیمانی در سال گذشته توجه جهانی را به نیروی قدس سپاه پاسداران که او فرماندهاش بود، جلب کرد. تحقیقات پیشین ما دربارهی شبکهی اقتصادی مرتبط با سلیمانی نشان میدهد که او و همپالکیهایش تاجران زرنگی بوده (وهستند) که از قدرت و روابط خود برای ایجاد کسب و کارهای خصوصیای استفاده میکنند. کسب و کارهایی که توسط دولت غیرنظامی ایران تسهیل میشود.
در اینجا به بررسی بانکهای رسالت و اقتصاد نوین که دو نهاد مالی پشت این شبکهی مرموز اقتصادیاند به تفصیل میپردازیم.
بانک رسالت
بانک رسالت یک بانک قرض الحسنه است که طبق اساسنامهاش میتواند به «تاسیس و گسترش شبکه بانک در داخل و خارج از کشور» و «قبول نمایندگی و کارگزاری موسسههای پولی و بانکی داخل و خارج» بپردازد. این بانک قراردادهای پرسودی را با بنیادها و شرکتهای مرتبط با سپاه پاسداران منعقد میکند.
خیریهی مولی الموحدین که کانون فعالیتهای اقتصادی نیروی قدس سپاه در داخل کشور است، به انحای مختلف در مالکیت این بانک نقش دارد.
سهامداران بانک رسالت
بانک رسالت دو سهامدار حقوقی عمده دارد: سرمایهگذاری پویش صالحین و بنیاد حاج علی اکبر صنعتی. علی مصطفوی که عضو هیئت امنای خیریهی مولی الموحدین است عضو هیئت مدیرهی بنیاد حاج علی اکبر صنعتی هم هست. سایر سهامداران این بانک عبارتاند از مدیران سرمایهگذاری پویش صالحین و اعضای خانوادهی ایشان و نیز اعضای خانوادهی مدیران خیریهی مولی الموحدین.
بانک اقتصاد نوین
بانک اقتصاد نوین اولین بانک خصوصی ایران است. جمع داراییهای سال گذشتهی این بانک بر طبق اسناد عمومی بالغ بر ۱,۰۸۷,۵۴۳,۲۴۷ میلیون ریال بوده است. پس از کاهش تحریمها علیه ایران در سال ۱۳۹۵ این بانک برای ایجاد صندوق سرمایهگذاری مشترک به ارزش ۲۵ میلیون یورو با بانکهای آلمانی وارد مذاکره کوتاهی شد. به گزارش کتابچهی سرمایهگذاران «ارقام کپیتال» (Arqaam Capital) که یک شرکت هلندی است، در آن سال شانزده تا هفده درصد داراییهای این بانک وامهای معوق بود.
این بانک یک شرکت سهامی عام و زیرمجموعهی گروه استراتوس است.
گروه استراتوس و خانوادهی صدر هاشمینژاد
خانوادهی پرنفوذ صدر هاشمینژاد مالک هلدینگ استراتوس است. زیرمجموعههای این هلدینگ شامل بانک اقتصاد نوین، سرمايهگذاری ساختمان ايران، و آلومينيوم پارس هنزا است. گروه استراتوس در عراق، کردستان عراق، ترکیه
قزاقستان، قرقیزستان، ونزوئلا، و پاکستان دفتر دارد و مجری طرحهایی در کشورهای مذکور و همچنین در کشورهای یمن، جیبوتی، سنگاپور، بنگلادش، هند، افغانستان، قطر، امارات متحده عربی، عربستان سعودی، کویت، لبنان، سوریه، ارمنستان، ترکمنستان، آذربایجان، ازبکستان، تاجیکستان، مالزی ، اندونزی، لیبی، سودان، ساحل عاج، اتیوپی، آفریقای جنوبی، مالی، الجزایر و بنین مجری طرحهایی بوده است.
شرکتهای تابعهای که به نیروی قدس سپاه وصل هستند:
بانک اقتصاد نوین از طریق سرمايهگذاری ساختمان ايران به نیروی قدس سپاه وصل است. این شرکت کنترل سرمایه گذاری توسعه و عمران کرمان را بر عهده دارد. سرمایه گذاری توسعه و عمران کرمان مالک سهام شرکتی به نام آرین ماهتاب گستر است. ۵۲ درصد سهام آرین ماهتاب گستر متعلق به خیریهی مولی الموحدین است. آرین ماهتاب گستر ۴.۵ درصد برق کشور را تامین میکند.
بانک اقتصاد نوین از طریق آلومينيوم پارس هنزا هم به نیروی قدس سپاه وصل میشود. محمد جواد فدائی فتح آبادی یکی از اعضای هیئت امنای خیریهی مولی الموحدین و سازمان عمران کرمان که از شرکتهای زیرمجموعهی مولی الموحدین است هر دو به آلومينيوم پارس هنزا مرتبط هستند. در یک دورانی محمد صدر هاشمینژاد و فدائی فتح آبادی هر دو همزمان در هیئت مدیرهی این شرکت حضور داشتند. با اینکه فدائی فتح آبادی دیگر در هیئت مدیرهی آلومينيوم پارس هنزا حضور ندارد اما خیریهی مولی الموحدین هنوز از طریق سازمان عمران کرمان و عمران علوی ماهان در این شرکت حضور دارد.