✶ این مقاله به زبان English هم در دسترس است.

Loading Timeline...

فشار بر روی رسانه‌ها در ماه‌های اول پس از انقلاب با بسته شدن روزنامه آیندگان، مصادره‌ی دو روزنامه‌ی بزرگ کیهان و اطلاعات، و اعدام و حبس چندین روزنامه‌نگار آغاز شد. در ابتدا اعضای «حزب‌الله» یعنی حامیان خمینی به دفاتر مجلات و روزنامه‌ها حمله می‌کردند و اعمال فشار بر مطبوعات هیچ توجیه قانونی نداشت، اما بعدها جمهوری اسلامی قوانینی را از مجلس گذراند تا سانسور را قانونی و صدور مجوز را برای رسانه‌های مستقل محدود کند.

«قانون مطبوعات» در جمهوری اسلامی در سال‌ ۱۳۶۴ تصویب شد، و در سال‌های ۱۳۷۹ و ۱۳۹۶ اصلاحاتی در آن انجام گرفت. این قوانین باعث شدند تا فضای برای رسانه‌‌ها تنگ‌تر شود و روزنامه‌نگاران مستقل با محدودیت‌های فراوانی روبه‌رو شوند.

امروزه، رسانه‌های واقعا مستقل در ایران وجود ندارند. مالکان و مدیران مسئول بیشتر «رسانه‌های مستقل» در ایران با گروه‌ها و گرایشات مختلف در درون دولت و نهادهای جمهوری اسلامی مرتبط‌اند. بنابراین، حتی اگر این رسانه‌ها ظاهری مستقل داشته باشند در عمل تحت تاثیر و نفوذ نیروهای مختلفی در درون حاکمیت هستند و خطوط سیاسی مشخصی را رعایت می‌کنند که نظام جمهوری اسلامی تعیین می‌کند. روزنامه‌نگارانی که پا را از این حدود فراتر بگذارند با مجازات‌هایی چون زندان، شکنجه و حتی قتل روبرو می‌شوند.

دولت ایران به شبکه‌های اجتماعی نیز توجه خاص دارد و نهادهایی مانند شورای عالی فضای مجازی (که در سال ۱۳۹۰ تاسیس شد) سعی در دشوار کردن استفاده‌ی عموم مردم و روزنامه‌نگاران از این فضا برای بیان نظرات و ایده‌های خود دارند. تلاش برای کنترل و محدود کردن فضای مجازی نشان‌دهنده‌ی تلاش دولت برای سانسور کامل و حفظ کنترل بر روی هر نوع ارتباط و اطلاع‌رسانی است. در این شرایط، اگرچه رسانه‌های مستقل در ایران با چالش‌های بسیاری مواجه شده‌اند و راه درازی پیش رو دارند اما هنوز روزنامه‌نگارانی هستند که قید و بندها را بر نمی‌تابند و به کار خود ادامه می‌دهند.

مقالات اخیر