خبر چیست؟

خبر همیشه به این سوالات اساسی خوانندگان پاسخ می دهد: چه کس یا کسانی؟ چه چیزی؟ کِی؟ کجا؟ چرا؟ و چگونه؟

این که چگونه خبرنگار تصمیم می گیرد که از چه اتفاقی تهیه کند یا این که سردبیر چگونه خبری را برای انتشار انتخاب می کند به عوامل مختلفی بستگی دارد. این عوامل تعیین‌کننده های خبری نامیده می شوند. اگر چه ممکن است نظر روزنامه‌نگاران مختلف درباره‌ی این عوامل نظرات کمی متفاوت از یکدیگر داشته باشند عموما همه در مورد عوامل زیر توافق دارند:

به‌هنگام بودن

خبر با کهنه شدن ارزش خود را از دست می‌دهد. خوانندگان می‌خواهند بدانند در حال حاضر چه می گذرد. خبری که درباره‌ی اتفاقی است که دیروز یا امروز افتاده است از خبری درباره‌ی اتفاقی در هفته‌ی پیش ارزش خبری بیشتری دارد.

با این حال خبرهای قدیمی نیز می‌توانند با تغییری در روند شکل‌گیری‌شان، یا تغییر زاویه دید نسبت به اتفاق، و یا کشف یا افشای چیزی جدید درباره‌ی آنها دوباره ارزش خبری خود را باز یابند. همین امر برای اخبار رویدادهای آینده هم صادق است. هر چه رویدادی به تاریخ انتشار نزدیک‌تر باشد، ارزش خبری بیشتری دارد.

اهمیت و شهرت

کسانی که در عرصه عمومی شناخته شده اند، همچون سیاستمداران و بازیگران و هنرمندان، اهمیت خبری بالایی دارند.

گاهی نیز اهمیت یک خبر نه به اهمیت افرادی که در خبر آمده‌اند بلکه به اهمیت اتفاقی که در خبر منعکس شده برمی‌گردد. مثلاً دریافت جایزه نوبل، یا نشستن سفینه‌ای بر مریخ.

نزدیکی

آنچه به خانه و کاشانه و منطقه افراد مربوط است دارای ارزش خبری بیشتری است از آنچه از آنها دور است. آتش سوزی در کشوری دورافتاده کمتر از یک آتش سوزی در زادگاه اشخاص اهمیت دارد.

با این حال، گاهی اتفاقات دور نیز می توانند بسیار مهم باشند اگر ارتباطی با مخاطبین محلی داشته باشند. مثلا اگر در آتش سوزی در کشوری دورافتاده دانش آموزی ایرانی کشته شده باشد اهمیت خبر برای ایرانیان زیاد می شود چرا که ایرانی بودن فرد کشته شده موضوع خبر را «نزدیک» می کند.

عواقب و نتایج

گاهی نیز اتفاقات به دلیل تاثیرات و عواقب و نتایج‌شان اهمیت خبری می‌یابند مثلا اگر بحرانی محلی در ونزوئلا قیمت نفت را شدیدا تغییر دهد به دلیل تأثیراتش به مهم و جهانی تبدیل می شود.

هرچقدر تعداد کسانی که از اتفاقی تاثیر می بینند بیشتر باشد اهمیت خبری آن اتفاق نیز بیشتر است.

سلیقه و علاقه‌ی عمومی

عجیب بودن

اتفاقات عجیب و غریب و غیر معمول همیشه برای خوانندگان جالب‌اند.

تضاد و کشمکش

خوانندگان می‌خواهند بدانند که چه کسانی در انتخابات، جنگ، یا مسابقه‌های ورزشی و غیره پیروز می‌شوند.

برانگیختن احساسات

داستان های مربوط به کودکان، حیوانات و هرآنچه حس همدردی، خشم، خنده و شادی، و غیره را تحریک کند برای خوانندگان جذابند.


همیشه یکی یا ترکیبی از این عوامل ارزش خبری مطلب را تعیین می‌کند. در خبررسانی بیان مطلب باید تا حد امکان بی‌طرفانه و دقیق بر اساس واقعیات ثبت شده باشد. اغراق در بیان اطلاعات یا معوج کردن بیان خبر با تاکید بر این عوامل بازی با احساسات خوانندگان است و کار را بی‌ارزش می کند.