اصطلاحی که سید علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی، در دیدار با دانشجویان در ۱۷ خرداد ۱۳۹۶ بر زبان راند و واکنش ها و انتقادات تندی را از سوی صاحب‌نظران و فعالان سیاسی و مردم در پی داشت:
«من به همه‌ی آن هسته‌های فکری و عملیِ جهادی، فکری، فرهنگی در سرتاسر کشور مرتّباً می‌گویم: هرکدام کار کنید؛ مستقل و به‌قول میدان جنگ، آتش‌به‌اختیار.»
منتقدان آن را جوازی برای گروه‌های بسیجی و «خودسر» برای حمله به دگراندیشان و تجمعات دانشجویی و مردمی می‌دانستند. وی بعدتر در خطبه‌های نماز جمعه عید فطر همان سال در واکنش به انتقادات گفت آتش به اختیار به معنای بی قانونی نیست و به معنای کار فرهنگی خودجوش و تمیز است. با اینهمه بتدریج برغم رسمی که در مورد کلمات و اصطلاحات ابداعی و مورد استفاده رهبر جمهوری اسلامی وجود دارد این اصطلاح کاربرد متفاوتی از منظور ایشان حتی نزد مقامات پیدا کرد و مثلا نمکی وزیر بهداشت این اصطلاح را برای انتقاد از اقدامات خودسرانه استفاده کرد و گفت: «قویا اعلام می کنیم هرگونه تصمیم آتش به اختیار توسط هر دستگاه دولتی، غیر دولتی، فرهنگی و مذهبی که مورد تایید نباشد، شعله هایش به سرعت دامن نظام سلامت و اقتصاد کشور را خواهد گرفت.»
مثال
پايگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار خامنه‌ای، ۱۷ خرداد ۱۳۹۶.
