«گفت و‌گوی تمدن‌ها» پیشنهادی بود که سید محمد خاتمی، رییس جمهوری اسلامی وقت ایران در سال ۱۳۷۷ در طی سخنرانی‌هایی در یونسکو، سازمان ملل، و در کتاب گفتگوی تمدن‌ها در پاسخ به نظریه‌ی برخورد تمدن‌های ساموئل هانتینگتون عنوان کرد. ایده‌ی گفت و گوی تمدن‌ها معطوف به حوزه‌ی سیاست خارجی و روابط بین کشورها است.
ایده‌ای مشابه با گفتگوی تمدن‌ها پیشتر با تاسیس بنیادی با نام بنیاد فرهنگی گفتگوی فرهنگ‌ها در زمان پهلوی مطرح شده بود. داریوش شایگان، حسین ضیایی و روژه گارودی از دست‌اندر‌کاران این بنیاد بودند. این بنیاد با حمایت فرح پهلوی شکل گرفت اما با انقلاب بهمن ۱۳۵۷ به کار خود پایان داد.