ارتجاع سرخ و سیاه اصطلاحی تحقیرآمیز است که محمدرضاشاه پهلوی برای نامیدن مجموعه‌ی نیروهای سیاسی مارکسیست و اسلامگرای مخالف خود به کار می‌برد. رنگ سرخ اشاره به نیروهای سیاسی جناح چپ (سوسیالیست‌ها و کمونیست‌ها) و رنگ سیاه اشاره به نیروهای مذهبی چون فداییان اسلام (و بعدها دیگر نیروهای مذهبی چون مجاهدین خلق و طرفداران علی شریعتی) داشت. طرفداران سلطنت هنوز هم گاهی این اصطلاح را در مورد این دو گروه سیاسی به کار می‌برند. این اصطلاح ایدئولوژیک و جانبدارانه است و استفاده از آن درست نیست.
مثال
ایران و استعمار سرخ و سیاه
اطلاعات، ۱۷ دی ۱۳۵۶
